Chắc hẳn ai trong số chúng ta cũng lớn lên bên những chiếc đèn tròn sợi đốt với ánh sáng vàng chiếu rọi, lớn lên một chút nữa cuộc sống hiện đại cải tiến hơn bằng những tuýp đèn huỳnh quang mang nguồn sáng trắng rõ rệt hơn. Vậy hãy cùng so sánh đèn sợi đốt và đèn huỳnh quang để tìm ra ưu nhược điểm của 2 dòng đèn này!
Định nghĩa đèn sợi đốt và đèn huỳnh quang
Đèn sợi đốt là gì?
Bóng đèn sơi đốt là một dạng chiếu sáng bằng nhiệt năng – khi thiết bị điện để đốt nóng dây tóc hoặc dây diện cho đến khi nó đủ nóng và phát ra ánh ánh, cũng có thể mô phỏng theo dạng như lửa đốt cháy củi tạo ra ánh sáng từ lửa.
Và dây tóc sử dụng để đốt luôn được bóng kín bằng thủy tinh – bởi nếu có sự xuất hiện của oxy phần dây tóc kim loại đó sẽ bị cháy bùng thành lửa. Để duy trì được hoạt động của dây tóc cần phải tạo ra môi trường ở trong chân không khí trơ phản ứng sẽ không phát sinh ra phản ứng hóa học.
Đèn huỳnh quang là gì?
Đèn huỳnh quang còn được gọi là đèn tuýp – là một đèn tuýp gồm điện cực, vỏ đèn và phủ một lớp bột huỳnh quang ( là một hợp chất của photpho), thủy ngân, khí trơ (neon, argon…)… các hợp chất đóng vai trò làm tăng độ bền của điện cực và tạo ra ánh sáng màu.
Cấu tạo bao gồm: Ống thủy tinh: chiều dài 0,3m -2,4m, mặt trong phủ lớp bột huỳnh quang, chứa hơi thủy ngân và khi trơ (neon, argon,…)
Nguyên lý hoạt động là khi có nguồn điện hiện tượng phóng điện giữa 2 điện cực làm phát ra tia tử ngoại. Và sau đó tia tử ngoại phản ứng với đèn huỳnh quanh phát ra ánh sáng. Để giúp cho hiện tượng phóng điện xảy ra các nhà sản xuất có sử dụng thêm chấn lưu và tắc te.
So sánh đèn huỳnh quang và đèn sợi đốt
Cùng so sánh ưu nhược điểm của đèn sợi đốt và đèn huỳnh quang để phân tích hiệu quả sử dụng tốt nhất dành cho không gian gia đình bạn!
Phân tích Cấu tạo đèn sợi đốt và đèn huỳnh quang
- Đèn sợi đốt:
– Đèn sợi đốt được cấu tạo gồm 3 phần là Sợi đốt, bóng thuỷ tinh và đui. Trog đó sợi đốt được làm bằng chất liệu vonfram với khả năng chịu được nhiệt độ rất cao, thiết kế dạng lò xo xoắn. Sợi đốt nằm trong bóng thuỷ tinh chịu nhiệt đã được rút chân không.
– Nguyên lý hoạt động: Khi có dòng điện chạy qua dây tóc sẽ làm dây tóc nóng lên và phát ra ánh sáng (vonfram và môi trường chân không).
- Đèn huỳnh quang
– Đèn huỳnh quang hay còn gọi là đèn ống huỳnh quang được cấu tạo gồm có 2 bộ phận chính: Ống thủy tinh và 2 điện cực. Ống thủy tinh có các loại chiều dài phổ biến: 0,6m; 1,2m; 1,5m…, một số loại đèn compact huỳnh quang thì được cấu tạo theo kiểu dáng nhỏ gọn hơn. Mặt trong có phủ lớp bột huỳnh quang. Điện cực làm bằng dây vonfram có dạng lò xo xoắn, được tráng 1 lớp bari-oxit để phát ra điện tử. Có 2 điện cực ở 2 đầu ống, mỗi điện cực có 2 đầu tiếp điện đưa ra ngoài gọi là chân đèn để nối với nguồn điện.
– Nguyên lý hoạt động: Khi đóng công tắc thì toàn bộ điện áp đặt vào hai tiếp điểm của tắc te làm xảy ra phóng hồ quang trong tắc te. Thanh lưỡng kim của tắc te biến dạng do nhiệt dẫn đến tiếp điểm động tiếp xúc với tiếp điểm tĩnh mạch kín dòng điện chạy trong mạch đốt nóng các điện cực. Hồ quang mất, thanh lưỡng kim nguội đi dẫn đến “mở mạch” dẫn đến việc tạo lên quá điện áp cảm ứng (do chấn lưu) làm xuất hiện hiện tượng phóng điện qua chất khí trong đèn.
Hiện tượng phóng điện phát ra rất nhiều tia tử ngoại, các tia này kích thích bột huỳnh quang làm phát ra các bức xạ ánh sáng. Khi ấy thuỷ ngân sẽ bốc hơi và hơi thuỷ ngân sẽ duy trì hiện tượng phóng điện. Khi đèn sáng chấn lưu hạn chế dòng điện và ổn định phóng điện.
Hiệu suất phát quang của đèn sợi đốt và đèn huỳnh quang
Hiệu suất phát quang là đơn vị được sử dụng để đánh giá khả năng chuyển đổi từ điện năng sang quang năng của các thiết bị phát quang. Theo các nghiên cứu khoa học, người ta ước tính rằng, đèn huỳnh quang có hiệu suất phát quang vào khoảng 40-50 Lm/w. Trong khi đó đèn sợi đốt có hiệu suất phát quang khá khiêm tốn chỉ 10-20 Lm/w.
Như vậy có thể thấy đèn huỳnh quang có hiệu suất phát quang gấp 4-5 lần so với đèn sợi đốt. Từ đó chúng ta dễ dàng đánh giá khả năng tiêu thụ điện năng của 2 loại đèn này, đèn huỳnh quang sẽ giúp tiết kiệm điện lên đến 5 lần so với việc sử dụng đèn sợi đốt.
Tuổi thọ sử dụng đèn huỳnh quang và đèn sợi đốt
Tuổi thọ của bóng đèn huỳnh quang cao hơn bóng đèn sợi đốt. Bởi cơ chế hoạt động của đèn huỳnh quang sẽ duy trì được khả năng chiếu sáng nhiều giờ hơn. Trong khi đó đèn sợi đốt khi hoạt động một thời gian dễ bị đứt dây tóc dẫn tới hư hại bóng đèn.
Tuổi thọ của đèn sợi đốt: 1,200 – 1,300 giờ chiếu sáng.
Tuổi thọ đèn huỳnh quang: 8,000 – 10,000 giờ chiếu sáng.
Công suất sử dụng của đèn huỳnh quang và đèn sợi
Công suất sử dụng của đèn huỳnh quang thường thấp hơn đèn sợi đốt. Khi sử dụng đèn sợi đốt ta sẽ thấy khả năng chiếu sáng mạnh hơn và ổn định hơn.
Công suất đèn sợi đốt: 25-60W
Công suất đèn huỳnh quang: 15-20W.
Mức tiêu thụ năng lượng
Nếu như bạn đã trải qua những thời kỳ đầu những năm 2000 thì nông thôn Việt Nam thay đổi hàng loạt từ bóng sợi đốt sang bóng đèn tuýp huỳnh quang. Bởi lý do mọi người quan tâm không chỉ là độ sáng mà bởi vì những gia đình sử dụng đèn huỳnh quang luôn có lượng điện tiêu thụ thấp hơn.
Lấy ví dụ: Trung bình một hộ gia đình có 30 bóng đèn, sử dụng 5 giờ mỗi ngày với đơn giá 2,2000đ/Kwh
Nếu là đèn huỳnh quang thì tiền điện là: 1,73 triệu đồng
Nếu là đèn sợi đốt thì tiền điện là 7,23 triệu đồng.
Bởi vậy bóng đèn sợi đốt được coi như một bước tiến mới của ngành chiếu sáng giúp tiết kiệm điện hiệu quả.
Tác động tới môi trường
Có thể nói cả 2 dòng đèn đều có những tác động tiêu cực tới môi trường sống của chúng ta.
Đèn sợi đốt thì phát ra một lượng tia tử ngoại, ảnh hưởng không tốt tới môi trường bên ngoài.
Đèn huỳnh quang thì sử dụng thủy ngân rất dễ ảnh hưởng sức khỏe của người sử dụng, cũng như thải ra khí độc ra môi trường.
Ngày nay các chuyên gia chiếu sáng khuyên nên dùng dòng đèn LED để bảo vệ môi trường giảm lượng khí thải ra ngoài môi trường.
So sánh màu sắc ánh sáng
Chúng ta có thể quan sát bằng mắt thường là đèn sợi đốt cho ánh sáng màu vàng – còn đèn huỳnh quang thì ánh sáng trắng.
Cũng từ màu sắc ánh sáng riêng biệt ngày nay 2 loại đèn này vẫn có những ứng dụng khác nhau trong cuộc sống.
Đèn sợi đốt: sử dụng nhiều trong nông nghiệp, sử dụng làm đèn học, đèn chiếu sáng tại không gian nhỏ hẹp.
Đèn huỳnh quang: được ưa chuộng chiếu sáng trong sinh hoạt và cuộc sống, không gian lớn.
So sánh ưu nhược điểm của đèn sợi đốt và đèn huỳnh quang
Hãy cùng tìm hiểu và so sánh ưu, nhược điểm của đèn sợi đốt và đèn huỳnh quang để tìm câu giải đáp nên chọn loại đèn nào phù hợp nhất cho không gian sống nhé.
Ưu nhược điểm của đèn sợi đốt
Ưu điểm của đèn sợi đốt
- Giá thành rẻ và rất dễ mua được ở các cửa hàng điện nước dân dụng.
- Ánh sáng phát ra đồng đều không ảnh hưởng đến thị lực nên thường được sử dụng làm đèn học.
- Độ hoàn màu của đèn gần như hoàn hảo, có thể đạt tới CRI = 100
- Không sử dụng hoá chất độc hại nên vô cùng an toàn, thân thiện với môi trường.
- Ứng dụng rộng rãi làm đèn học, đèn làm việc, và trong nhiều lĩnh vực sản xuất nông nghiệp chăn nuôi cần nhiệt lượng cao.
Nhược điểm của đèn sợi đốt
- Tuổi thọ sử dụng ít, chỉ từ 1000 – 2000h, dễ bị chập cháy hỏng và thường xuyên phải thay thế
- Nhiệt lượng tỏa ra cao dễ bị nóng khi sử dụng trong thời gian dài, dễ gây ra tình trạng nóng nực khó chịu, nếu không may chạm vào có thể gây bỏng.
- Phát ra tia tử ngoại ảnh hưởng sức khỏe người dùng.
- Với hiệu suất phát sáng kém, chỉ 6-7 % điện năng được chuyển hóa thành quang năng để chiếu sáng nên đèn sợi đốt tiêu tốn rất nhiều điện năng.
- Do hoạt động bởi nguyên lý đốt nóng sợi tóc để tạo quang năng nên bóng sẽ không hiệu quả trong môi trường lạnh
- Thải ra nhiều khí CO2, gây ảnh hưởng xấu tới môi trường
- Công suất đèn chỉ phù hợp cho không gian vừa và nhỏ
Ưu nhược điểm của đèn huỳnh quang
Ưu điểm
- Giá thành rẻ phù hợp với mức tiêu dùng của người Việt Nam
- Độ bền cao hơn và tiết kiệm điện rõ rệt so với đèn sợi đốt.
- Đèn tiết kiệm điện lên tới 40% so với đèn sợi đốt
- Hiệu suất phát quang gấp 5 lần với đèn sợi đốt
- Tuổi thọ của đèn khá cao tới 8000 giờ gấp gần 8 lần đèn sợi đốt( chỉ 1000- 2000 giờ)
- Ánh sáng trắng, rõ ràng.
Nhược điểm
- Mặc dù Hiệu suất ánh sáng của đèn huỳnh quang cao hơn so với đèn sợi đốt, tuy nhiên cũng chỉ đạt ở mức 40 – 70 Lumen/watt, tương đối thấp cho với hiệu suất đèn LED.
- Trong ánh sáng có chứa bột huỳnh quang, thủy ngân và tia UV. Vì vậy có thể gây ảnh hưởng gián tiếp đến sức khỏe nếu tiếp xúc thường xuyên.
- Đèn compact huỳnh quang theo nguyên tắc phóng điện từ hai cực với tần số nhất định nên có độ “rung” và nhấp nháy mà mắt thường khó nhận biết. – Ánh sáng của đèn không đều, dễ gây mỏi mắt, nếu sử dụng trong thời gian dài liên tục có thể gây tác hại cho thị lực của trẻ nhỏ, người làm việc liên tục, thường xuyên dưới ánh đèn.
- Tiêu hao năng lượng điện lớn (chỉ giảm khoảng 10 đến 15% so với đèn sợi đốt). Đặc biệt với những bóng đèn huỳnh quang có công suất lớn từ 36 đến 40W, khả năng tiêu hao càng lớn.
- Khi đèn bắt đầu sáng có thể phát ra tiếng ồn, tuy nhiên không đáng kể. Nếu sử dụng trong thời gian dài sẽ bị đen hai đầu.
Bạn có thể đưa ra những so sánh đèn sợi đốt và đèn huỳnh quang cụ thể hơn trong quá trình sử dụng để lựa chọn ra dòng đèn phù hợp nhất với gia đình mình. Nếu bạn còn băn khoăn hay muốn tìm hiểu chi tiết hơn hãy liên hệ với đèn An Phước để được tư vấn chi tiết hơn bởi các chuyên gia chiếu sáng.
Xem thêm:
